Ελεάννα Γεωργίου
Αναιρώ αυθαίρετα και για πολύ λίγο τη συνθήκη που με θέλει μακριά απ’ το κομμάτι της ζωής μου, που λέγεται εργασία στο θέατρο κι επικοινωνία με τους ανθρώπους του, έχοντας απόλυτη επίγνωση ότι κανείς δεν γλίτωσε την ψυχική φθορά ούτε επιβεβαίωσε την ύπαρξή του μες στην επιβεβλημένη ανυπαρξία, ανταποκρινόμενος στην ευγενική πρόσκληση να δημοσιοποιήσει δυο σκέψεις. Όμως, scripta manent και τα ημερολόγια παντός τύπου είναι εδώ, σημεία αναφοράς και κατοχύρωσης του βιώματος για όσους τα έχουν ανάγκη.
Οι άνθρωποι μπροστά στην απώλεια γινόμαστε συχνά υπερδραστήριοι, πολυπράγμονες, αποκτούμε οριακά- ή και όχι- υπομανιακές συμπεριφορές για να μην έρθει η μελαγχολία που προκαλεί ο αποχωρισμός της πραγματικότητας όπως την ξέραμε. Τις μέρες αυτές προσωπικά βιώνω ένα πένθος πρωτόγνωρο και αφορά στη ματαίωση θεμελιωδών ελευθεριών μου. Των υπαρξιακών αλλά και των ιστορικά κεκτημένων (που πολύ με δυσκόλεψαν στην αποστολή των πρώτων μηνυμάτων, για να περάσω το κατώφλι του σπιτιού μου).
Καθένας προσπαθεί να εξημερώσει την αγριότητα με διαφορετικό τρόπο. Προσπαθεί να διαχειριστεί τη μάλλον ναρκισσιστική βεβαιότητα ότι όλα μπορούν να μείνουν ίδια, εκτός κι αν ο ίδιος επιλέξει να τα αλλάξει. Αυτές τις δύσκολες μέρες, μοιράζομαι πιο έντονα την αγάπη και την ευγνωμοσύνη μου στους ανθρώπους μου μέσα κι έξω απ’ το σπίτι μου. Δηλώνω ανοιχτή σε ό,τι μπορεί να με θρέψει τις μέρες της θλίψης μου, συμπεριλαμβανομένων πολλών ωρών σιωπής και ύπνου. Επίσης, έχοντας πλήρη συνείδηση ότι τα θέατρα- πέραν της πνευματικής και ψυχικής θρέψης που μου παρέχουν, συνεχίζουν ν’ αποτελούν την αποκλειστική πηγή των εσόδων μου- φευ, είναι κλειστά χωρίς ξεκάθαρη προοπτική ανοίγματός τους, διαβάζω παράλληλα τρία βιβλία, κάνω γυμναστική με μια συμπαθέστατη Αμερικανίδα δασκάλα από ένα άλλο χρονο-σύμπαν, κοιτάζω με καχυποψία όλους ανεξαιρέτως τους περαστικούς (ναι, ακόμα και μικρά παιδιά, μωρά σε καρότσια κ.ο.κ.) που βρίσκονται στο διάβα μου για έναν ή κι… έξι διαφορετικούς λόγους, ενώ χάρη στο παγκόσμιο φαινόμενο "λίστες", περιηγούμαι σε εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, βλέπω παραστάσεις που δεν είχα προλάβει ή επιλέξει να δω στον χρόνο τους, και άλλες που θα ήταν δύσκολο έως αδύνατο να τις δω για χίλιους δυο λόγους.
Προ τριημέρου παρακολούθησα online τις «Τρεις αδερφές» σε σκηνοθεσία Τιμοφέι Κουλιάμπιν απ' το Κρατικό Ακαδημαϊκό Θέατρο Νοβοσιμπίρσκ της Ρωσίας. Μια παράσταση εξ ολοκλήρου στη νοηματική γλώσσα που με συγκλόνισε, όχι μόνο για την αδιαπραγμάτευτη καλλιτεχνική της αξία, αλλά για την υπενθύμιση ότι το θέατρο είναι αγαθό πρώτης ανάγκης.
Δηλώνω, όμως, ευθαρσώς ότι όσοι έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα να πάρουμε… τον χρόνο και τον χώρο μας, είμαστε απλώς τυχεροί. Κάπως έχουμε εξασφαλίσει ότι τα πάγια έξοδά μας θα συνεχίσουν να πληρώνονται· για ένα διάστημα έστω. Αυτή, όμως, δεν είναι μια κοινή πραγματικότητα. Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη ματαίωση απ’ το να μην απαντώνται οι βασικές μας ανάγκες. 22.000 και πλέον πρόσφυγες, μετανάστες, αιτούντες άσυλο και οι εργαζόμενοι στις δομές της Μόριας κινδυνεύουν απ’ τη ραγδαία εξάπλωση του ιού, αφού δεν τηρείται καμία προϋπόθεση υγειονομικής ασφάλειας. Χθες ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ απηύθυνε έκκληση σε διεθνές επίπεδο για την προστασία των γυναικών και των νεαρών κοριτσιών «στο σπίτι», καθώς οι καραντίνες που έχουν επιβληθεί για την αναχαίτιση της πανδημίας έχουν προκαλέσει αύξηση έως και 40% στην ενδοοικογενειακής βία.
Προσωπικά, δεν ξέρω με ποιους τρόπους μπορώ να προετοιμαστώ για την επόμενη μέρα. Για την ακρίβεια, δεν θέλω να ξέρω. Δεν οραματίζομαι το επόμενο βήμα. Το βρίσκω άκαιρο. Είμαι πολύ απασχολημένη προσπαθώντας ν' αντέξω την άγνοια, την αμηχανία, τον πόνο και τον φόβο που αισθάνομαι.
Μέχρι χθες πιανόμασταν, αγκαλιαζόμασταν, φοβόμασταν ό,τι απειλούσε τους ηλικιωμένους γονείς μας, τους καρκινοπαθείς/ασθματικούς/καρδιοπαθείς φίλους και συγγενείς μας, δεν κάναμε όμως ελιγμούς στον δρόμο για να αποφύγουμε την επαφή. Είχαμε ν’ αντιμετωπίσουμε άλλους "εχθρούς". Σήμερα η μάχη έχει διαφοροποιηθεί. Αφορά στην επιβίωσή μας, κι όταν αυτή θα πάψει να αφορά στην ασφάλεια της υγείας μας, θα μεταλλαχθεί κι αυτή σαν τον ιό. Ανησυχώ βαθιά για όσα δικαιώματα καταστρατηγηθούν αύριο στο όνομα της διαλυμένης οικονομίας. Σήμερα, όμως, υπάρχει ένα αίτημα: οφείλουμε να φροντίσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Σε όλα τα επίπεδα. Έχει απόλυτο νόημα ν’ αντέξουμε τον πόνο που μας προκαλεί μια τέτοια ρήξη στην πραγματικότητά μας και είναι απαράβατο δικαίωμά μας να το κάνουμε με τον τρόπο που μας ταιριάζει.
Δεν ξέρω πότε θα ξημερώσει η μέρα που θα συγκεντρωθούμε ξανά σ' έναν χώρο με τους ανθρώπους μας, να φάμε μαζί, να πιούμε, πότε θα παρακολουθήσουμε ένα θέαμα με ασφάλεια για την υγεία τη δική μας και των άλλων. Δεν πιστεύω στον ψυχαναγκασμό ότι πρέπει το τραύμα να μετουσιωθεί σε κάτι θετικό. Του αρκεί να πάρει τον χώρο του και να υπάρχει μέχρι να επουλωθεί. Αφού μετρήσουμε τις πληγές μας, τότε μόνο θα μπορέσουμε να κάνουμε το επόμενο βήμα. Ας είμαστε υγιείς, ας έχουμε θάρρος και μεγαλύτερη αυτο-επίγνωση για να επιβιώσουμε σε οποιαδήποτε περιπέτεια μας επιφυλάξει το μέλλον. Γιατί μέσα και σ' αυτή τη νέα συνθήκη, θα φανούν και πάλι τα υλικά απ’ τα οποία είμαστε φτιαγμένοι, η «πάστα» μας.
Δυο μωρά αγαπημένων μου φίλων γεννήθηκαν αυτή τη βδομάδα. Κι αν δε μπόρεσα να είμαι εκεί για να τους ευχηθώ από κοντά, ξέρω ότι ζήσαμε, τελικά, την εμπειρία με το ίδιο - αν όχι και με μεγαλύτερο βάθος και συγκίνηση. Όπως, άλλωστε, έγραψε και η αγαπημένη μου φίλη Δανάη «η ζωή όπως ο ιός εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα».
Υ.Γ. Δώστε αίμα. Έχουν μειωθεί τουλάχιστον κατά 40% οι μονάδες αίματος που συλλέγονται. Αν φοβάστε τα κέντρα αιμοδοσίας στα νοσοκομεία, αιμοληψίες πραγματοποιεί πλέον το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας και σε ανοιχτούς χώρους.
Ελεάννα Γεωργίου
Υπεύθυνη Επικοινωνίας θεατρικών παραστάσεων
Ελλάδα